Wieś położona w Sudetach Środkowych, w Kotlinie Krzeszowskiej. Szerzej znana ze względu na cenny pocysterski barokowy zespół klasztorny. Pomnik Historii.
Wieś leżąca 8 km na południe od Kamiennej Góry, w centrum Kotliny Krzeszowskiej na wys. 460 m. Liczy ok. 1500 mieszkańców i jest największa w rejonie. W centrum osady najwspanialsze zabytki śląskiego baroku - dawne opactwo cystersów, którego historia liczy przeszło 760 lat.
W roku 1242 księżna Anna, wdowa po Henryku II Pobożnym zakłada tu klasztor benedyktynów, a w 1292 wnuk Henryka II Pobożnego - Bolko I, książę świdnicki sprowadza cystersów z Henrykowa. Powstałe opactwo objęło z czasem teren o łącznej powierzchni 300 km2. Posiadało 42 wsie (od Jeleniej Góry po Dzierżoniów), 2 miasta (Chełmsko Śląskie i Lubawkę) i od roku 1547 było wyjęte spod władzy biskupiej. Aż do kasaty zgromadzenia zakonnego przez Prusy w roku 1810 był to ważny ośrodek artystyczny i kulturalny, skupiający najwyższej klasy twórców. Dziś są tu dwa żeńskie zgromadzenia zakonne: siostry benedyktynki (zajmują część dawnego klasztoru cystersów) oraz elżbietanki (ok. 300 m na płn. wsch. od opactwa). Parafię prowadzą ponownie ojcowie cystersi, przybyli tu w roku 1970 z Wąchocka.
Najważniejsze zabytki Krzeszowa to:
1. Kościół św. Józefa. Powstał w latach 1690-96 jako świątynia parafialna - przeznaczona dla ludu, obecnie jest kościołem pomocniczym. Zbudowany na planie prostokąta 57,7 x 23,5 m z rzędami kaplic bocznych i półkolistą absydą. Fasada typowa dla świątyń wczesnobarokowych - jest to kopia fasady rzymskiego kościoła Il Gesu (imienia Jezus). Wewnątrz na ścianach cykl fresków z życia św. Rodziny na tle krajobrazy okolicznych wsi i miasteczek. Są to świetne studia portretowe i wprowadzenie do tematyki biblijnej. Autorem tych scen jest Michał Willman - najwybitniejszy malarz śląskiego baroku. To największe dzieło tego artysty.
2. Dawny kościół klasztorny, dziś parafialny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zbudowany w latach 1727-35, a prace wewnątrz trwały do lat 60. XVIII w. To jedna z najpiękniejszych w Europie świątyń barokowych, zbudowana na planie krzyża łacińskiego. Ma długość 80,5 m wewnątrz, a wraz z dobudowanym do prezbiterium mauzoleum Piastów (patrz p. 3) 118 m długości z zewnątrz. Z daleka widoczne dwie wieże mają po 71 m wys. a ich hełmy po 21 m (formalnie najdłuższy kościół w Polsce to kościół NPMarii w Gdańsku, liczy 105,2m).
3. Mauzoleum Piastów Świdnickich. Przylega od wschodu do kościoła opackiego i ma wymiary 18,8 x 27,4 m. To także wspaniałe dzieło architektury barokowej. Zbudowane w latach 1735-38 składa się z dwóch kwadratowych kaplic, w których stoją obecnie dwa sarkofagi książąt - fundatorów i dobroczyńców opactwa: Bolka I i Bolka II. Na sklepieniach kopuł obu kaplic freski Jerzego W. Neunhertza związane z historią opactwa. Między kaplicami znajduje się epitafium poświęcone legendarnemu synowi Bolka II - ostatniemu z dynastii. Zwiedzanie mauzoleum jest płatne.
4. Zabudowania klasztorne. Budynek klasztoru miał być olbrzymi, ale udało się wybudować tylko jedno - południowe skrzydło oraz łącznik do kościoła. Dalsza rozbudowa po przejściu Śląska pod panowanie pruskie (rok 1742) okazała się już niemożliwa. Skrzydło zachodnie zostało nawet wysadzone w powietrze przez saperów pruskich, ponieważ groziło zawaleniem, a nie było po sekularyzacji dóbr klasztornych pieniędzy na utrzymanie tak dużej liczby budynków. Dziś klasztor zajmują siostry benedyktynki, przybyłe tu ze Lwowa w roku 1945. Mniejsza część pomieszczeń służy parafii.
5. Dom gościnny klasztoru krzeszowskiego, po zach. stronie kościoła św. Józefa. Zbudowany ok. roku 1734, obecnie w remoncie.
6. Kalwaria. Zespół 32 murowanych kaplic. Część w obrębie murów opactwa, kilka na terenie wsi, ale większość na zachód od niej. To druga co do wielkości kalwaria w Sudetach po wambierzyckiej. Stacje ciągną się aż do leżącego 2 km na zach. Betlejem - kaplicy Bożego Narodzenia i drewnianego pałacyku na wodzie - letniej rezydencji opatów. Pochodzą z XVII i XVIII w. Płynący tędy potok od XVIII w. nosi nazwę Cedron.
7. Kamienny pręgierz przy południowej części murów otaczających klasztor. Ma 233 cm wysokości na jego kolumnie zachowało się koło do przypinania skazańców.
8. Dwa krzyże pokutne. Jeden przy drodze prowadzącej na płd. wsch. do Krzeszówka koło domu nr 151 (wymiary: 107 x 49 x 27 cm), drugi na północ, po lewej stronie drogi do Kamiennej Góry, już na terenie kolejnej wsi - Czadrowa (113 x 96 x 30 cm).
9. Kaplica św. Anny. Leży 2 km na wsch. od wsi, na Górze św. Anny, na obszarze Wzgórz Krzeszowskich. Obecnie w ruinie. Poniżej kaplicy, spod lasu rozpościera się wspaniały widok na Krzeszów, opactwo zajmujące centrum kotliny, położone za nim Góry Krucze i (przy dobrej pogodzie) Karkonosze ze Śnieżką w tle. Bez zabudowań klasztoru byłaby to jedna z wielu panoram. Jednak dzieło architektów i budowniczych z epoki baroku uczyniły ten widok jednym z najpiękniejszych w Sudetach.
10. Ruina kościoła ewangelickiego po prawej stronie drogi wychodzącej z Krzeszowa na południe, w stronę Chełmska Śl., przy stacji benzynowej. Do roku 1810 protestanci często nie mieli prawa nawet do zamieszkiwania na terenie wsi należących do cystersów. Wielu opatów było bardzo nietolerancyjnych. Dopiero po likwidacji klasztoru na mocy dekretu króla pruskiego, mogli oficjalnie się tu osiedlać. Niewielki ten kościół powstał w latach 1912-13. Po wysiedleniu Niemców - ewangelików w roku 1945 służył za dom mieszkalny w latach 70. XX w. Dziś ulega dewastacji.